Oksitoksin Hormonu

İnsanoğlu, yaşamını sürdürme ve hayatta kalmak için sosyal zekaya ve sosyal iletişime ihtiyaç duyan ve diğer türler ile kıyaslandığında gücünü buradan alan bir türdür. Sosyal etkileşim olmadığında insanların gelişiminde, üreme davranışında ve hatta hayatta kalmasında sorunlar ortaya çıkar. Sosyal etkileşimi kolaylaştırdığı öne sürülen oksitosin türü peptidler karmaşık sosyal davranışların düzenlenmesinde etkilidir.

Oksitosinin hipotalamusda sentezlenip sonrasında posterior hipofizden salgılanan bir hormondur. Oksitosin vücutta çok amaçlı olarak işlev görür. İnsan  fizyolojisi, ruh sağlığı ve sosyal davranışları üzerinde de önemli roller oynar. Rahatlama, güven ve psikolojik kararlılık sağlayarak strese karşı dengeleyici bir görev üstlenir. Hayvan çalışmalarından elde edilen bilgiler ise fiziksel strese, psikolojik strese ve korkuya karşı oksitosin salındığını göstermektedir. Düşük oksitosin seviyeleri kaygı, korku depresif bozukluklara sebep olmaktadır.

Çeşitli işlevlere sahip olan bu hormon aşk ve bağlılık hormonu olarak da bilinmektedir. 

 

Vücutta doğal yollarla üretilen oksitosinin sosyal ilişkilerle birlikte salınımının arttığı bilinmektedir. Oksitosinin davranışlar ve davranışlarında oksitosin salınımı üzerine olan etkilerine   dair çeşitli kuramlar geliştirilmiştir.

Sosyal Belirginlik Kuramı’na göre; Oksitosin, sosyal ipuçlarına karşı dikkati arttırarak sosyal davranışların güçlenmesine neden olmaktadır. 

Korku/Stres Kuramı’na göre; oksitosinin stres seviyesini azaltmasından dolayı sosyal etkileşim artmasına katkı sağlar.

Sosyo-Evrimsel Kuram’a göre; oksitosinin sosyal gruplardaki etkileşimin sürdürülmesinde motive edici olup ödül etkisi yaratır.

Allostatik Kuram’a göre; sosyal ve ruhsal duruma göre hormon aktivitesinin değişmesine bağlı olarak geliştirilmiş bir kuramdır. Oksitosinin, değişen çevre koşullarına karşı davranışların istikrarlı bir şekilde sürdürülmesinde etkili olarak, zorlaşan çevre koşullarına karşı organizmanın yaşamını sürdürmesine katkı sağladığı düşünülmektedir. 

Kişilerarası ilişkilerden sosyal davranışlara, bireyler arası bağlanmadan çocuk bakımına kadar tüm gelişimsel süreçlerde yaşamımızı sürdürmemizde önemli rol oynadığı düşünülen oksitosin hormonu hangi aktiviteler ile artırılabilir. 

Stres ve kaygıyı azaltan aktiviteler olarak sıralayabileceğimiz bu aktiviteler içinde en önemlisi sevgiyi paylaşmak olmak üzere;